Kultura obowiązkowa, 17-23 lutego

Kacper Peresada
Kultura obowiązkowa
sztuka
12.02.2025
6 min. czytania

140-lecie urodziny Witkacego i 20-lecie śmierci Beksińskiego. Niestała wystawa, 150 prac w warszawskim MSN oraz 500 prac w toruńskim CSW. Rewolucja na Woli i brak rewolucji w zwalczaniu reklamozy w Warszawie. Do tego Galeria Wschód pyta „czemu nie u nich”, a szczecińskie TRAFO zaprasza na duchy utopii.

22 lutego, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa

Najnowsza wystawa w MSN będzie się składała z czterech części obejmujących 150 prac. W pierwszej części zatytułowanej „Sztandar. Zaangażowanie, realizm i sztuka polityczna” zostały zgromadzone dzieła związane z zaangażowaniem politycznym i wiarą w sprawczą rolę sztuki. Dzieła w drugiej części wystawy, „Tworzywa sztuczne: ciała, towary, fetysze od zimnej wojny po współczesność”, wyrażają „konsumpcyjne pragnienia, fascynację popkulturą, reklamą i mediami masowymi”. Trzeci rozdział wystawy nosi tytuł „Przenicowany świat. Sztuka, duchowość i przyszłe współistnienie” i skupia się na sztuce ludowej i rdzennej. W ostatniej części, „Realne abstrakcje. Autonomia sztuki wobec katastrof nowoczesności”, głównym motywem będzie tytułowa abstrakcja, która jest jedną z podstawowych kategorii sztuki współczesnej.

Alina Szapocznikow Przyjaźń (Pomnik Przyjaźni Polsko-Radzieckiej) 1954, dzięki uprzejmości: The Estate of Alina Szapocznikow / Galerie Loevenbruck, Paris. Kolekcja Wojciech Pawłowski

20 lutego, TRAFO, Szczecin

Marwan Hamdan to libański filmowiec i artysta urodzony w Bejrucie w 1980 roku. W TRAFO zaprezentowany zostanie szereg filmów twórcy, które są komentarzem do sytuacji społeczno-politycznej, a jednocześnie mają intymną i autobiograficzną wymowę. W swojej twórczości Hamdan sięga po archiwalia. Szuka obrazów, klisz, blednących wspomnień, aby na końcu zestawić je z surowym, cyfrowym wideo. Nie używa trików operatorskich, nie dba o nasycenie koloru ani o perfekcyjność kadru, a skupia się na treści przedstawianej w napisach, w opowiadanych historiach czy w przywoływanych cytatach. Jak wyjaśniają organizatorzy wydarzenia, w TRAFO filmy prezentowane będą w nienaturalnym dla nich środowisku. Zamiast ciemnych sal kinowych będzie je można podziwiać w galerii, w której „obraz umyka, rozmywa się jeszcze bardziej niż po ingerencji ich autora”.

Marwan Hamdan, Duchy Utopii

21 lutego, G2A Arena, Jasionka

Dokładnie 20 lat po śmierci Zdzisława Beksińskiego w Jasionce koło Rzeszowa odbędzie się wydarzenie, które ma pomóc widzom zrozumieć, jak ważna w życiu artysty była muzyka. 21 lutego w Jasionce odbędzie się koncert symfoniczny, w którym wykonane zostaną „Sine Titulo” Szymona Sutora (skomponowane na potrzeby wydarzenia) oraz „Requiem” Alfreda Schnittke, któremu towarzyszyć będzie multimedialny pokaz obrazów. Koncertowi będzie towarzyszyć wystawa malarstwa Mistrza w foyer G2A Areny. Potrwa cały weekend (21-23 lutego), a na każdego z odwiedzających będą czekały oryginalne obrazy Zdzisława Beksińskiego z kolekcji Muzeum Historycznego w Sanoku oraz pokazy filmów dokumentalnych oraz atrakcje multimedialne. 

1905. NOWY POCZĄTEK. Rewolucja na Woli i w Warszawie
20 lutego – 20 lipca , Muzeum Woli, Warszawa

Nowa wystawa w Muzeum Woli przywołuje wydarzenia sprzed 120 lat i pokazuje, jak znacząco wpłynęły na kształtowanie się tożsamości społeczeństwa dzielnicy i reszty miasta. Jak podkreślają organizatorzy wystawy, ma ona pokazać, że wydarzenia z 1905 roku były „próbą generalną wskrzeszenia Polski”. Ekspozycja niemal w całości opiera się na zbiorach Muzeum Warszawy. Będzie można zobaczyć oryginalne sztandary z pochodów i strajków. Pokazane będą unikatowe druki ulotne i odezwy polityczne. Na pocztówkach, fotografiach i grafikach zebranych z tej okazji widać walki uliczne, manifestacje i skutki zamachów bombowych.

20 lutego – 29 marca, Galeria Wschód, Warszawa

Wystawa „Why not here?” towarzyszy otwarciu nowej przestrzeni Galerii Wschód, w której pokazane zostaną pracę Karoliny Bielawskiej, Cudelice’a Brazeltona IV, Jana Domicza, Kamila Dossara, Kety Gavasheli i Raha Raissnii. Tytuł wystawy nawiązuje do coraz częściej powracających pytań o to, jakie mamy relacje z najbliższym otoczeniem. W jakim stopniu tracimy z oczu to, co bliskie, goniąc za tym, co nieznane? Na terenie nowej galerii znalazła się też przestrzeń określana mianem „Black Box”, która dedykowana jest filmom, projektom video, instalacjom mix media i działaniom dźwiękowym. Będzie można też obejrzeć najnowszy film libańskiej artystki Joyce Joumaa, która zadebiutowała na wystawie głównej weneckiego Biennale w 2024. 

Why not here, Galeria Wschód

Witkacy na UW, 140 urodziny SIW
23 lutego, UW, Warszawa

Dwudniowe wydarzenie organizowane przez Teatr Klasyki Polskiej ma celebrować urodziny jednego z najbardziej uwielbianych polskich pisarzy. Pierwszego dnia Sebastian Fabijański wykona monodram „Niemytych dusz. Narkotyków”. Natomiast 24 lutego odbędzie się sympozjum na temat życia i umierania Witkacego. Elżbieta Wróbel będzie mówiłą o jego twórczości, Żaneta Nalewajk-Turecka opowie o grach lingwistycznych pisarza, a Paweł Dybel postara się mówić o „Węzłowiskach” w duszy Witkacego. Całość wydarzenia zakończy pokaz „Mątwy” Teatru Klasyki Polskiej w reżyserii Jarosława Gajewskiego.

Kolekcje Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego obejmują w sumie około tysiąc prac, z czego ok. pięćset dzieł daje wgląd w nowoczesną i współczesną sztukę polską. To prace klasyków (m.in. Stażewski, Kantor, Fangor czy Jarema,), ekspresja lat 80. (Ryszard Grzyb, Jarosław Modzelewski, Edward Dwurnik), sztuka krytyczna z lat 90. (Zbigniew Libera), jak i dzieła najmłodszej generacji (Karolina Jabłońska, Martyna Czech). Głównymi atutami kolekcji Katarzyny Szafrańskiej i Wojciecha Szafrańskiego, obok znanych nazwisk, są dwa inne aspekty: znajdują się w niej mniej znane dzieła osób artystycznych, a przy okazji wyróżnia ją zaskakująca spójność tematyczno-ikonograficzna. Kolekcjonowane dzieła składają się bowiem na opowieść o Polsce, o naszej sytuacji historyczno-politycznej w XX i XXI wieku, o narodowych słabościach, skłonnościach i tradycjach. W ramach wernisażu wystawy „Nie pytaj o Polskę…” odbędzie się koncert trio Zbigniewa Libery.

20 lutego, Muzeum Warszawy, Warszawa

Ustawa krajobrazowa została przyjęta w 2015 roku. Od tego czasu minęła już dekada, Rada Warszawa zdołała przyjąć uchwałę krajobrazową, wojewoda w całości ją uchylił, a stolica nadal czeka na walkę z zaśmiecaniem przestrzeni miejskiej reklamami. W trakcie spotkania z Leną Wicherkiewicz, historyczką sztuki i badaczką historii wizualnej miasta, Blanka Melania Ciężka, redaktorka naczelna portalu Kolekcje Muzeum Warszawy, opowie o tym, jak wizualność reklam może zdefiniować charakter danego miejsca – zarówno w pozytywnym, jak i negatywnym sensie. W końcu przejawów reklamy w przestrzeni publicznej jest wiele i w pewnym stopniu reklama miejska współtworzy tożsamość miasta. Jak ją kreować, aby miasto tej tożsamości nie zatracało?

Kino Skarpa, witryna z repertuarem od ulicy Gałczynskiego, Edmund Kupiecki, 1960 zbiory Muzeum Warszawy